HAYATI
Saz şairi. Bursa’da dünyaya geldiği bilinen Aşık Halil’in doğum tarihi hakkında herhangi bir bilgi yok. 1636’da Bursa’da vefat etmiş ve burada toprağa verilmiştir. Beliğ’in, tezkiresinde “1046 tarih-i hududunda dünyasın değişip;
“Her geçtikçe yavrum dua eyle sen
Yol üstüne kabrim kazalar benim”
Mefhum-ı havl-i hodu üzre rehgüzarda medfundur” dediği Aşık Halil, döneminin önemli saz şairlerinden biridir. Aşık Ömer ise ünlü Şairnamesi’nde hakkında “Bursalı Halil de sadedir lisan/ güzel medhetmekte yok ona akran” diyerek şair hakkında övücü bir dil kullanmıştır. Bir dörtlük:
“Komşumuz da güle güle gelince
İki hasret birbirini bulunca
Yârim ile bir döşeğe girince
Sarılıp yatmağa kol incinir mi?”
ESERLERİ
Bursalı Halil’in şiir dalında eser boyutunda bir çalışması yoktur. Aşık Halil’in bilim dünyasında tanınmasını sağlayan ise 1924’te Milli Mecmua’da yer alan eserleridir.
ESER ÖRNEKLERİ
I
Şu fena dünyaya geldim geleli
Gurbetlikte kaldığıma ağlarım
Sen garibsin deyu kimse bilmez hâlimi
Düşmanların güldüğüne ağlarım
İnanman dünyanın sonu virândır
Zevkın edenlere bugün bayramdır
Çağı geçmişlere o bir devrandır
Genç yaşında ölenlere ağlarım
Ben kimsenin sevdiğini almadım
Engel olub arasına girmedim
Ben düşmanı dilim ile bölmedim
Doğr(u)luğumla bulduğuma ağlarım
Ben küheylan ata binüb aşdırdım
Aşdırub da karlı dağlar eşdirdim
Herca’î güzele gönül düşürdüm
Sararub da solduğuma ağlarım
Der ki Halil çağırırum uy (u) vermez
Delim aşk deryâsı boy vermez
Ya suyumdur ya toprakdur koyvermez
Gurbetlikte kaldığıma ağlarım
II
Can bülbülüm cüda düştüm gülümden
Zârımda bezmedik dağlar mı kaldı
Ahû gözlü yârim senin elinden
Şikâyet emdik beyler mi kaldı
Nûş edip elinden zehir yutarsam
Günden güne kendim helâk edersem
Acep midir başım alıp gidersem
Biraz da ardımca ağlar mı kaldı
Dağları delmekti Ferhad’ın demi
Şirin’i gördükçe artardı gamı
Ben Mecnun’um aldırmışım Leylâ’mı
Nice aşmadığım dağlar mı kaldı
Halil der bülbülüm ayrı gülümden
Gece gündüz virdim gitmez dilimden
Aldırdım gül yüzlü yâri elimden
Divâne gönlümü anlar mı kaldı
KAYNAKÇA: Köprülü, Fuad (1962). Türk Saz Şairleri. Ankara: yyy. 174, Tansel, Fevziye Abdullah ( 1968). “XVII. Asır Sazşâirleri Hakkında Notlar: I-Bursalı Halil ve Bilinmeyen Bir Şiiri; II-Şahin’in Bilinmeyen Bir Şiiri; III-Bilinmeyen İki Sazşairimiz: Safâ’î’ ve Köçek”, Türk Kültürü. 7 (65): 281-288.
