HAYATI
1892 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. 20 Ocak 1949 günü İstanbul’da hayatını kaybetti. Emval ve Eytam Meclisi azası Ömer Fahrettin Efendi’nin oğludur. Okuma ve yazmayı özel hocalardan öğrendikten sonra Mercan İdadisi’ni bitirdi. Daha sonra girdiği Mülkiye Mektebi’nden 1912’de mezun oldu. Mülkiye’de öğrenciyken Yeni Gazete’nin yazı kurulundaydı. Mezun olduktan sonra ise Osmanlı Milli Ajansı’nda çalıştı ve Yeni Gazete’nin yazı işleri müdürlüğünü yaptı. 1918’de başyazarı olduğu Karagöz gazetesinin 1927-1928 yılları arasında sahipliğini üstlendi. 1928’de çıkarmaya başladığı Köroğlu gazetesinin yayımını ölümüne kadar sürdürdü. Bu süre içinde Son Posta gazetesinde fıkralar kaleme aldı. 1946 seçimlerinde Demokrat Parti’den milletvekili seçildi ancak mazbatası TBMM tarafından kabul edilmeyince görev yapamadı. Kabri Zincirlikuyu Mezarlığı’ndadır.
Burhan Cavit Morkaya, büyük bir kısmını gazetelerde tefrika ettikten sonra kitaplaştırmış olduğu romanlarıyla genellikle I. Dünya Savaşı’nın ardından yaşanan toplumsal değişimleri işledi. Popüler edebiyat düzeyindeki eserleri ile büyük bir okur kitlesine ulaştı.
“Romanın giriş kısmında kendini realist bir yazar olarak konumlandıran ve eserinin edebî bir değer taşımadığını açıkça söyleyen Burhan Cahit ‘aile hayatımızın son yıllarda geçirdiği İnkılabı’n farkında olduğunu ve kitabı belli bir amaç için yazdığını belirtir: Batıdaki ilerlemelerle Doğudaki geleneklerin duygulara değil akla dayalı bir karşılaştırmasını yaparak elde ettiği sonucu okurlarına sunmak. Morkaya, amacı kadar okur kitlesinin de farkında olan nadir şanslı yazarlardan biridir: Söz konusu giriş kısmı özellikle ‘yetişen gençliğe’ hitaben yazılmıştır. Böylece Morkaya’nın amacı eğitici bir boyut da kazanır; yazar, dokunulmamış, taze, dolayısıyla eğitilebilir yeni bir nesle seslenmektedir.” (Tülin Kurtarıcı)
ESERLERİ
ROMAN: Coşkun Gönül (1925’te), Aşk Bahçesi (1925’te), Gönül Yuvası (1936’da), Kızıl Serab (1926’da), Ayten (1927’de), Harb Dönüşü (1928’de), Hizmetçi Buhranı (1928’de), Komşumuzun Romanı (1929’da), Aşk Politikası (1930’da), İzmir’in Romanı (1931’de), Şeyh Zeynullah (1931’de), Köy Hekimi (1932’de), Bir Çatı Altında (1932’de), Gazi’nin Dört Süvarisi (1932’de), Yüzbaşı Celal (1933’te), Düğün Gecesi (1933’te), Mudanya-Lozan-Ankara (1933’te), İhtiyat Zabiti (1933’te), Yalı Çapkını (1933’te), Gurbet Yolcusu (1934’te), Kır Çiçeği (1934’te), Cephe Gerisi (1934’te), Dünkülerin Romanı (1934’te), Patron (1935’de), Patron (1935’de), Kurşun Yarası (1936’da), Sevenler Yolu (1937’de), Nişanlılar (1937’de), Yaprak Aşısı (1939’da), Köydeki Dost (1940’ta).
FIKRA-HİKÂYE: Bu Yaştan Sonra (1919’da), Bizans Akşamları (1922’de), Hüsam Efendi’nin Kızı (uzun hikâye, 1925’de), Karagöz’ün Fıkraları (1926’da).
PİYES: Adam Sarrafı (1929’da), Gâvur İmam (1933’te).
TARİH-İNCELEME: Gazi Mustafa Kemal (1930’da), Mudanya-Lozan-Ankara (1933’te), O ve İki Cephesi (Atatürk’ün İki Cephesi, 1939’da).
MASAL: Uzun-Geniş Keskingöz (1930’da).
