HAYATI
Halk ozanı, aşık. Benli Ali hakkında bildiklerimiz azdır. Doğum yeri ve tarihi hakkında bilgi bulunmayan âşığın mahlası Benli Ali’dir. Fransızların 1664’te Cezayir’e yapmış oldukları baskın şiirlerinden yaşadığı devri tespit edilebilmiştir. Sun’i’ni de Şairname adlı yapıtında “Bilüriz balık ol Bengli Ali” demek sureti ile onun balıkçı olduğuna işaret etmektedir. Benli Ali’nin hece ölçüsü ile söylediği şiirlerinin yanı sıra aruz ölçüsü kullanarak yazdığı şiirleri de vardır.
ESERLERİ
Benli Ali’nin hece ve aruzla yazılmış şiirlerinin dışında 70 kadar şiiri de Şükrü Elçin tarafından Oxford kütüphanesindeki 17. yüzyılın ikinci yarısına ait bir cönkte bulunmuştur.
ESER ÖRNEKLERİ
BENLİ ALİ ŞİİRLERİ
I
Padişah’ım Cezayir’in
Yarar arslan yatağıdır
Zaviyesidir hem Resul’un
Gerçek erler ortağıdır
Coşar derya eser badı
Kılıç ile arar yadı
Sedd-i İslam’dır bir adı
Akdeniz’in bucağıdır
Allah olsun kil ü kalin
Lütfu çoktur bi-zevalin
Cezayir yedi kıralın
Daim başı nacağıdır
Cezayir’in kahramanı
Kafire vermez amanı
Severler Al-i Osman’ı
Hacı Bektaş koçağıdır
Mekanıdır gerçek erin
Hak yoluna verir senin
Benli Ali şehitlerin
Bağ-ı Cennet durağıdır
II
Terk-i dünyâ kılmaz âdem zevk(u) safâyı var iken
Dehr-i zenden el çekilmez çok vefâyı var iken
Gerdiş-i gerdûn-i zen çarha virmez şehvetün
Er olan bel virmez ana son cefâyı var iken
Hakkına eyler tevekkül âkıl olan dâimâ
Tevbe gibi yok günâha bin şifâyı var iken
Hoş bahtdır kılmak müheyyâ dâr-ı ukbâda yerin
Âdemin rûy-i cihânda sağ kafâyı var iken
Şöyle bil kim dü cihânda Benli Ali gam yemez
Âlemün fahrı Muhammed Mustafâ’yı var iken
KAYNAKÇA: Köprülü, M. Fuad (2004). Saz Şairleri I-V. Ankara: Akçağ Yay, Köprülü, F., J. Deny (yty). “On sekizinci asır sonunda Cezayir Türk Yeniçerilerinin Türküleri”, Türkiyat Mecmuası. C. 2. 215-218, “Ali, Benli” (1977). Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. 1. İstanbul: Dergah Yay. 10, Boratav, P. Naili (2000). İzahlı Halk Şiiri Antolojisi. Ankara: Kültür Bakanlığı, Tarih Vakfı Yay, Çelik, Ali (2008). Türk Halk Şiiri Antolojisi. İstanbul: Timaş Yay, Elçin, Şükrü (1988). Akdeniz’de ve Cezayir’de Türk Halk Şairleri. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yay.
