HAYATI
XVIII. yüzyıl saz şairlerinden. Hayatı hakkında bilgimiz yoktur. Vidin ve çevresinin nüfuzlu derebeyi Pazvand Oğlu’na karşı III. Selim devrinde yapılan ve hezimet sona eren bir sindirme hareketini anlatan uzun destanından yaşadığı çağı çıkarabilmekteyiz. F. Köprülü’ye göre Deruni, bu harekete Pazvand Oğlu’nun maiyyetinde olarak katılmıştır.
ESER ÖRNEKLERİ
DESTAN
…
Tuna Yalısı’nda Urumeli’nde
Her zaman söylenir halkın dilinde
Görmeyen de söyler onu gören de
Bin iki yüz on dördünde olanı
Bir azîm serhaddir Vidin demişler
Ziyaret etmeğe gidin demişler
Sıdk ile bunu gûş edin demişler
Geldiğin başına türlü seyrânı
Bir metîn kaledir âlemde meşhûr
Gazi Sultân Ahmed eylemiş mâmûr
Rumeli’nde bir er eyledi zuhûr
Bu Halk-ı âlemin bir kahramânı
Cem etti başına nice leşkeri
Tuttular şer(i)ate uymaz işleri
Yıktı harâp etti memleketleri
Tâmir olunmanın yoktur imkânı
Nice ki eyledi böyle bu hâli
Yüz tuttu feryâda cümle ahâli
Yazdılar ol güne çok arz-ı hâli
Ki yıktı her birin kıldı vîrâni
Devlete dâda feryâda geldiler
Rical ü kibâra yüzler sürdüler
Hâllerin ifâde edip dediler
El’amân def eyle işbu Pazvan’ı
Sultân Selîm Hân’ın mâlûmu oldu
Dinleyüben hemen hayrette kaldı
Mübârek gözleri yaş ile doldu
Haberi olunca bu perîşâni
Gelip bir araya ricâl-i devlet
Hakkında olundu azîm meşveret
Eylemen üstüne hezâr husûmet
Dünyâ’dan def etmek muhâldir anı
Hatt-ı Hümâyûnlar tahrîr kılındı
Her yana menziller çıktı salındı
Geşt ü güzâr edip hemen dolandı
Her ne var ülke-i Âl-i Osman’ı
Başlandı askerler cem edilmeğe
Veziri alişanlar bir bir gelmeğe
Vidin Kafesini harâp etmeğe
O denlü kalmaya nâm u nişânı
Anadolu’nun tüfenkçisi delisi
Kar(a) Osman Oğlunun azim ordusu
Akkirman’a kadar Tuna Yalısı
Sürdüler İçel’den Deli Osman’ı
On bin Boşnak ile Bosna Valisi
Tepedelin atlısı yayası
Yakova İşkodra Pizrim Paşası
Arnavutluk’tan hep mîr’i mirânı
Gürcü Osman Paşa Kürd Osman Paşa
Milâslı Mehmed Paşa Aloş Paşa
Şinikçi Paşa hem Silâhtar Paşa
Rumeli’nin dahi cümle âyânı
Kimisi Piyade kim süvari
Kalmadı gelmedik hiçbir diyârı
Şam’ı Mısır’ı Haleb’i Cezâiri
Bilemem kaldı mı Arabistannı?
…
KAYNAKÇA: F. Köprülü, Türk Saz Şiiri
