HAYATI
Siyaset adamı, yazar ve çevirmen. 1973 yılında babasının mektupçu olarak bulunduğu Mekke’de dünyaya geldi. 11 Mart 1945 günü Ankara’da yaşama veda etti. Ankara Asri Mezarlığı’nda toprağa verildi. Bazı yapıtlarını A. Kami imzası ile kaleme aldı. Trabzonlu şair Mehmet Behçet Bey’in oğlu, şair İsmail Safa ile Ahmet Vefa’nın kardeşi, Türk edebiyatının en önemli yazarlarından biri olan Peyami Safa’nın ise amcasıdır. İki yaşındayken annesini, yedi yaşındayken de babasını kaybetti ve kardeşleri ile birlikte İstanbul’a götürüldü. Ortaöğrenimini 1891’de Darüşşafaka Lisesi’nde birincilikle tamamladı. Bir süre memurluk yaptı. Daha sonra Dış İşleri’nde çalışmaya başladı. Birinci Dünya Savaşı sebebi ile yurtdışı görevine çıkmadı. Savaşın sonlarına doğru başladığı Posta ve Telgraf Dairesi’ndeki görevini 1920’e kadar sürdürdü. Aynı yıl görevinden açığa alındı. Yine 1920 yılında mezun olduğu Darüşşafaka Lisesi’ne müdür olarak atandı ve aynı okulda sosyoloji ve Fransızca derslerini okuttu. Bu görevini 1939’a kadar sürdürdü. Aynı yıl İstanbul vekili seçilerek TBMM’ye girdi ve ölene kadar mecliste milletvekilliği yaptı.
Ali Kami Akyüz, edebiyat dünyasına henüz on yedi yaşındayken Maarif dergisinde çıkan birkaç şiir ile başladı; ancak asıl ününü Goethe, Gustave Faubert, Tolstoy, Benjamin Constant gibi büyük ustalardan yaptığı çevirileriyle kazandı. 1936-39 yılları arasında Yedi Meşale şairlerinin yapıtlarının da yayımladığı ve 1940 kuşağı tarafından da ilgi ile takip edilen Gündüz adlı bir edebiyat dergisi çıkardı. Akyüz’ün daha sonra şiir, hikaye ve makaleleri Servet-i Fünun, İctihat, Resimli Gazete, Tanin ve Cumhuriyet gibi dergi ve gazetelerde yer aldı. Şiir ve yazılarından birçoğu ise kitaplaşmadı. Yazar ayrıca pek çok ders kitabı da kaleme aldı.
ESERLERİ
ARAŞTIRMA-İNCELEME:
- Masonluk ve Ahlak (İst., Matbaa-i Fazilet, 1926’da)
ÇEVİRİ:
- Verter (Goethe, 1913’de, Yeni harfler ile Genç Verter’in Çektikleri, 1935’de)
- Adolphe (B. Constant, 1935’de)
- Kroyçer Sonatı (Tolstoy’dan, 1936’da)
- Kazaklar, (Tolstoy’dan, 1937’de)
- Madam Bovary (Flaubert’den)
- Dominik (E. Fromentin’den)
KAYNAKÇA:, Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999), Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), TBE Ansiklopedisi (2001), Hakkı Tarık Us / Elli Yıl Mecmuası (trz, s. 62-63), “Ağralı, Sedat” (Büyük Larousse, 1986), Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 2002