HAYATI
Şair ve yazar. 1865’te İstanbul’da dünyaya geldi. 20 Kasım 1904’te Sofya’da yaşama vefat etti. Kadıköy’de Mahmut Baba Türbesi’nde babasının yanında toprağa verildi. Bazı yapıtlarını Ferruh Bin Reşat imzası ile kaleme aldı. Kudüs mutasarrıfı Yeni Osmanlılar’dan Kayazade Reşat Paşa’nın oğludur.
1882’de Mülkiye Mektebi’nin ilk üç sınıfını bitiren Ali Ferruh Paris Siyasal Bilgiler Okulu’ndan mezun oldu. 1884’te başladığı memuriyet hayatında Hariciye Nezareti Tercüme Odasında memurluk Paris, Londra ve Petersburg elçiliklerinde ikinci derece diplomat, Washington elçiliği (1895), Bulgaristan komiserliği (1899) görevlerinde bulundu. 1899’dason görev yeri olan Bulgaristan Fevkalâde komiserliğine nakledildi.
Ali Ferruh, II. Abdülhamid döneminde hürriyetçi fikirleri ile adından söz ettirdi. Şairliği hakkında İbnülelim “Kendine mahsus gayet selis (akıcı), ve metin (sağlam) bir üslubu vardı” derken, İ. A. Gövsa, “Abdülhak Hamid’in zayıf bir taklidi” değerlendirmesini yaptı. Ali Ferruh’un pek alanda kaleme aldığı yapılarının yarısı basıldı.
ESERLERİ
MANZUM:
- Laklakiyat-ı Edebiye (1883)
- Devlet (Osmanlı tarihi, 1884)
- Huşenk (1885)
- Şâyân (1885)
- Üssü’l Esas (1886)
- Kerbelâ (1. Bölüm 1887)
TARİH:
- Misbâhü’s-Salâh-Velâdet-i Peygamberî (1887)
- Devlet (1886)
- Üssü’l-Esâs (1888)
FELSEFE:
- Mebâdî-i Hikmet-i Ahlâk (ahlak kitabı, 1887)
- Teşhîr-i Ebâtıl (Batıl inanışların teşhiri, Ernest Renan’a reddiye, 1890)
- DİLBİLİMİ:
- Taklîb-i Elfâz yahut Mebâdî-i İştikak (1888)
OYUN:
- Hoşenk (1887)
- Kerbelâ (1889)
KAYNAKÇA: İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) – Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) – Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2007, 2009) – Ünlü Edebiyatçılar (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 4, 2013) – Encyclopedia of Turkey’s Fomous People (2013), Bursalı Mehmed Tahir / Osmanlı Müellieri II (1972), Mücellidoğlu Ali Çankaya / Yeni Mülkiye Tarihi ve Mülkiyeliler (c. III, 1968), İbnülemin Mahmud Kemal İnal / Son Asır Türk Şairleri (c. I, 1999), Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999), Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), TBE Ansiklopedisi (2001).