HAYATI
16 Nisan 1922 günü İstanbul’da dünyaya geldi. 23 Ağustos 1989’da İstanbul’da hayatını kaybetti. Bazı yapıtlarını İzzet Günkaya ve eşinin adı olan Muzaffer Ulukaya imzası ile kaleme aldı. Roman yazarı Mahmut Yesari’nin oğludur. Hattat Yesarizade Mehmet Esat dedesi, yine hattat Yesarizade Mustafa İzzet Efendi büyük dedesidir. İlkokuldan sonra özel öğrenim gördü ve kendi kendini yetiştirdi. Tan, Son Havadis, Hür Vatan ve Dünya gazeteleri ile Hayat dergisinde gazeteci ve yazar olarak çalıştı. Gazetecilik dışında zaman zaman aktörlük yaptı; İstanbul Şehir Tiyatrosu’nda, bazı özel tiyatrolarda ve filmlerde rol aldı.
Afif Yesari, edebiyat yaşamına 1940’lı yıllarda Edebiyat dergisinde yayımlanan öyküleri ile başladı. Yazar, Muzaffer Ulukaya adı ile yüz civarında (büyük çoğunluğu sahte Mike Hammer olan) yazarak kırılması güç bir rekorun sahibi oldu. Radyo oyunları ve skeçler kaleme aldı. İstanbul Teknik Üniversitesi Televizyonu’nunda yayımlanan ilk Türkçe televizyonun oyununun senaryosunu yazdı. “Düşünce Tiyatrosu” adını vermiş olduğu tiyatroda diyaloğu kaldırıp piyes kahramanlarının düşüncelerini spikerin ağzından aktaran bir tekniği ilk kez uygulayan oyun yazarı olarak adından söz ettiren Afif Yesari, bu tür tiyatro üzerine kuramsal yapıtlar da kaleme aldı. Yazar, ayrıca Türkiye’de ilk şiir sergisini açmasıyla da Türk edebiyat tarihindeki yerini aldı.
“Tiyatroya yeni ufuklar açan ve konuşulanı değil de, düşünüleni ön plana alan, yani sahneden gelişen olaylar süresince oyun kişilerini hiç konuşturmayarak, onların düşüncelerini seyirciye ulaştırma işini spikere gördüren “Düşünce Tiyatrosu” Afif Yesari’nin buluşudur.” (Behçet Necatigil).
ESERLERİ
HİKÂYE:
- Tren Yolu (1949)
- Hafta Tatili (1954)
RÖPORTAJ:
- İşte Beyoğlu (1950)
DENEME-İNCELEME:
- Artist Olmak Sanatı (sinema yazıları, 1965)
- Düşünce Tiyatrosu (Kuramı ve Olduğu Gibi adlı bir perdelik oyunu, 1966)
- Ölüm Şatosu (1967)
- Ruhlar Konuşuyor (1971)
- Bedensiz Varlıklar ve Ruhsal Olaylar (1983)
- İnsanlar ve Öyküler (1985)
OYUN:
- Uzak (1966)
- Soytarının Biri (1967)
ŞİİR:
- Boşluk (1970)
MİZAH:
- Hengâme (mizah yazıları, 1979)
- Şalter (mizah romanı, 1984)
ANI:
- İstanbul Hatırası (1987)
- Çay ve Simit (1989).
KAYNAKÇA: TDE Ansiklopedisi (c. 8, 1976-98), Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999), Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), TBE Ansiklopedisi (2001), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2. bas., 2009).
