HAYATI
Yazar, çevirmen ve seslendirme sanatçısı. 25 Temmuz 1910’da Çanakkale’de dünyaya geldi. 13 Mart 1970 günü henüz 60 yaşındayken İstanbul’da kanserden yaşama veda etti. Bazı yazılarını Fitne-Fücur imzası ile kaleme aldı. Albay Tayfur Bey ile Alman asıllı Aliye Hanım’ın kızı, seslendirme sanatçısı Ferdi Tayfur’un kardeşi, Mehmet Ali Cimcoz’un eşiydi.
Ortaöğrenimini Almanya’da tamamlayan Adalet Cimcoz, bir Alman demiryolu şirketinde, Afyon İnhisarı’nda ve Toprak Mahsulleri Ofisi’nde çalıştı. Aralık 1950’de Türkiye’nin ilk özel sanat galerisi olan ve dönemin bütün sanatçıların toplanıp tartışmalar yaptığı Maya Sanat Galerisi’ni açtı. Uzun yıllar yöneticilik görevini üstlenmiş olduğu bu galeri ile Türkiye’de çağdaş sanatın gelişimine önemli katkılarda bulundu. Ağabeyiyle birlikte seslendirme yapan Cimcoz, yıllarca Filiz Akın, Belgin Doruk, Fatma Girik ve Türkan Şoray gibi ünlü sinema oyuncularını beyaz perdede seslendirdi. Brecht’in Sezuan’ın İyi İnsanı onun çevirisiyle sahneye taşındı ve izleyicinin büyük beğenisini kazandı.
Adalet Cimcoz’un şiirleri, öyküleri, kitap tanıtma yazıları ve çevirileri 1950-1970 yılları arasında Varlık, Yeditepe ve Yeni Ufuklar dergilerinde yayımlandı. Fitne-Fücur imzası ile kaleme aldığı, görgüsüz, zevksiz ve adi olanla dalga geçtiği, hatta zaman zaman alay ettiği dedikodu yazıları ise Aydede, Salon, 20. Asır, Hafta, Tef dergileriyle Cumhuriyet gazetesinde yer aldı. Tibor Dery’den B. Traven’e kadar pek çok çağdaş yazarı Türk diline kazandıran Cimcoz, Milena’ya Mektuplar çevirisi ile 1962’de Türk Dil Kurumu Çeviri Ödülü’nün sahibi oldu.
ESERLERİ
ÇEVİRİ:
- Ölüm Gemisi (B. Brecht’ten, T. Aktürel ile birlikte, 1957)
- Milena’ya Mektuplar (F. Kafka’dan, 1961)
- Sezuan’ın İyi İnsanı (1961)
- Dinamit (1963) – Pamuk İşçileri (1968) (B. Traven’den)
- Galile (1963)
- Leonce ile Lena (1963) – Bütün Yapıtları (Georg Büchner’den, 2001)
- On Dakka Sonra Bualo (G. Grass’tan, 1964)
- Bay Funtila ile Uşağı Matti (B. Brecht’ten, 1965)
- Eğlentili Bir Gömme Töreni (Tibor Dery’den, 1967)
- Kafka’nın Sevgilisi Milena (M. Buber-Neumann’dan, 1967)
- Adanmış Topraklar Üstünde (E. Kishon, 1969)
DERLEME:
- Dünya Yazınından Seçilmiş Kısa Oyunlar 1 (Mehmet Fuat Ülkü Tamer ile).
KAYNAKÇA: Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999), Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), Mine Söğüt / Adalet Cimcoz – Bir Yaşamöyküsü Denemesi (2000), Reşad Ekrem Koçu / İstanbul Ansiklopedisi, İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) – Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) – Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, gen. 2. Basım)