HAYATI
XV. yüzyıl divan şairlerinden. 1400’de Merzifon’da dünyaya geldi. 1460’ta Merzifon’da yaşama veda etti. Daha çok Merzifonlu Şeyh Abdurrahim Rumi adı ile tanındı. Merzifon emiri Sarı Danişmend Emir Aziz Efendi’nin oğludur. Merzifon’daki tahsilini tamamladıktan sonra Amasya’da Akşemseddin ile birlikte okudu. Osmancık medresesinde müderris iken gördüğü bir rüya üzerine, şöhreti bütün İslam ülkelerine yayılmış Zeyneddin-i Hafi’nin yanına gitti ve ona mürit oldu. Onunla birlikte Mısır’dan kalkıp Herat yakınlarında bulunan Haf kasabasına gitti (1421). Burada çile süresini tamamlayan Abdurrahim Rumi, şeyhinden, onun Vesiyetler ve Münhacü’l-İrşad’ı ile Sühreverdi’nin avarifü’l Maarif İlmü’l Hüda ve Nevevi’nin Kırk Hadis adlı yapıtlarını okutmak, tercüme etmek ve dergahlar açmak şartı ile, icazetname aldı ve 1428’de Merzifon’a döndü.
Abdurrahim Rumi’nin şöhreti kısa zamanda bütün Anadolu’ya yayıldı. Dönemin padişahı Sultan II. Murad’ın ricası üzerine, Merzifon’da bulunan Çelebi Sultan Mehmet medresesinde ücretsiz olarak müderrislik yaptı. Menkıbelerde, İstanbul’un fethinden sonra vaki olan davet üzerine İstanbul ve Edirne’ye gittiği söylenir.
ESERLERİ
- Aşkname (Divan)
- İrşadü’l- Enam
- Divançe-İlahiyat
- Münhacü’l- İrşad
ESER ÖRNEKLERİ
I
Işkun odı serbeser tutdı cihanı yandurur
Mahz-ı nur eyler vücudu cism ü canı yandurur
*
Aşıkın kalbinde şevkün şemmesin kılsam beyan
Ol heva germiyetti kevn ü mekanı yandurur
*
Ger cemalin şu’lesinün zerresin keşfeylesem
Şevk-i nurı şems ü mah ü asumanı yandurur
*
İy gönül Musa gibi ol talib-i didar-ı dost
Varlığun bir gün tecelli nagehanı yandurur
*
Derd-i aşk ateşlerün şerhi idemez Abdurrahim
Neylesün ol söz dile gelse lisanı yandurur
II
Gül yüzün şevkinde can olsa hezar elden çıkar
Sünbülün devrinde diller bi-karar elden çıkar
*
Mest olup nergis-sıfat ey gonce-leb çek cam-ı Cem
Çün geçer gül mevsimi fasl-ı bahar elden çıkar
*
Serv-kaddile bu şeb kenar-ı ab-ı bağa gel
Kim safa-yı sebze lutf-ı cüybar elden çıkar
*
Her seher gülşende güş it nice hoş elhan ile
Murg zar olduğu bu kim Gülizar elden çıkar
*
Pür-gam u mahzun benefşe yandı bağrı lalenün
Ah kim eyyam-ı sohbet vasl-ı yar elden çıkar
*
Gevher-i ömrün deminde la’l zerrin kıl nisar
K’ey sakın bir gün bu dürr-i şahvar elden çıkar
*
Ömr şehrin kıl imaret arif ol Abrurrahim
Şehr olur virane çünkim şehriyar elden çıkar.
KAYNAKÇA: Bursalı Mehmed Tâhir (1333). Osmânlı Müellifleri. C. I. İstanbul.