HAYATI
Divan şairi. II. Beyazıt devri şeyhülislamlarından Abdülkerim Efendi tarafından yetiştirildi. Asıl adı Amri. Doğum yeri ve tarihi bilinmiyor. 1524’te Vize’de vefat etmiş ve burada gömülmüştür. Abdülkerim Efendi tarafından çocukluğunda köle olarak alınmış ve azat edilerek okutulmuştur. Öğrenimini tamamladıktan sonra Serfiçe ve Vize’de kadılık yaptı. Kendisi de köle olan şeyhülislamlığa kadar yükselen Abdülerim Efendi, ona Amr adını verdi.
Amri’nin şiirleri aşıkanedir. Bir tek kaside yazmış, daha çok gazeli yeğlemiştir. Latifi’ye göre Amri, çağının belli başlı şairlerinden biridir. dili süssüz, söyleyişi kendine özgüdür. Divan’ı basılmadı.
ESERLERİ
- Divan (basılmadı)
ESER ÖRNEKLERİ
GAZEL I
Cam-ı la’lünsüz karar etmez dil-i biçareler
Hiç olur mı badesüz aram ede avareler
*
Gözler olmışdur seraser kanlar ağlar halüme
Sine-i çakümde gamzenden açılan yaralar
*
Asuman-ı dergehünde hun-ı aşıkdur şafak
Dane dane göz yaşıdur encüm ü seyyareler
*
Sine-i simin açup hurşid-i taban gösterür
Subh gübü yakasın çak eylese mehpareler
*
Bi-dil ü bi-sabır u bi-aram iderler Amriyi
Hublar mekkareler sehhareler ayyareler
*
Anlara kim yalvaursın yüzüne gülmez senün
Ağlama bir dem k’ola anlar sana yalvarlar
GAZEL II
Revâ mıdur ki rakibe vefâlar eyleyesin
Muhibb-i sâdıka cevr ü cefâlar eyleyesin
*
Belâ okına nişâne kılup dil ü cânı
Kurup kaşun yayını yaykaralar eyleyesin
*
Behey begüm kulunam didügüm müdür suçum
Ki ben gedâya hezârân belâlar eyleyesin
*
Nigâr mihneti yetmez mi ey zamâne bana
Neden ki cânuma sen de cezâlar eyleyesin
*
Eger ki Amrîye şimdi sögersin ey dilber
Velî dem ola ki bin bin duâlar eyleyesin
GAZEL III
Sen erütdün sen yüregüm yağını
Taze kıldum eski derdüm dağını
*
Hüsnüne mağrursın ey mest-i naz
Kanda çağlarsın yaşum ırmağını
*
Göreyim didar-ı Hakdan dür ola
Cennete veren cemalün bağını
*
Sana benzedüp hamayıl gibi halk
Götürür koynında gün yaprağın
*
Dud-ı ahundan karardı hatt-ı yar
Amriya al indi yüzün ağını
GAZEL IV
Kanı kaddün gibi serv-i ser-efrâz
Ki bergi şîve ola mîvesi nâz
*
Sımasa seng-i fürkat perr ü bâlin
İdeydi kuyuna cân murgı pervâz
*
Şikeste dilde yok efgâna tâkat
Sınuk şîşe ne denlü vire âvâz
*
Çıkar âheng-i âhum perdelerden
Kaçan kim kıla ol şeh nâza âgâz
*
Hisâb idüp yazarsan kullarunı
Efendi Amrîyi ser-deftere yaz
KAYNAKÇA: Latîfî / Tezkire-i Latîfî (1896-97, s. 249), Mehmed Çavuşoğlu / Amrî Divânı (1979), Ahmet Atillâ Şentürk / Osmanlı Şiiri Antolojisi (1999).
