HAYATI
31 Mart 1923’te İstanbul’da dünyaya geldi. 30 Haziran 2000 günü İstanbul’da hayatını kaybetti. 1944 yılında Alman Lisesi’ni bitirdikten sonra 1952’de İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu. Bir süre Türk Şilepçilik Şirketi’nde avukat olarak çalıştı. Mişima, Böll, Lenz, Austurias ve Abdiç gibi yazarlardan yapmış olduğu çevirileri ile adından söz ettirdi. “Yola Çıkarken”, “Deniz Adamlar” ve “Bölünmeler” gibi oyunları İstanbul Radyosu’nda yayımlandı. “Bıldırcınlar” ve “Bir Tren Bekliyor” adlı televizyon filmlerinin senaryolarını kaleme aldı.
Zeynat Selimoğlu, “Rize’nin Köylerinden” adlı eseri Yunus Nadi Armağanı’nı aldıktan sonra yazmaya ağırlık verdi. Yenilik, Varlık, Türk Dili, Çınaraltı, Tan, Milliyet Sanat ve Gösteri dergileri ile Milliyet gazetesinde yayımladığı öykülerinin yanı sıra radyo oyunları ve çevirileri ile de tanındı. Halikarnas Balıkçısı’ndan sonra deniz insanlarını anlatan bir yazar olarak dikkat çekti. Özellikle “Direğin Tepesindeki Adam” ile geniş ilgi gördü. Öykülerinde genellikle gemicilerin hareketli ve renkli yaşamlarını, serüvenlerini canlı karakterler yaratarak rahat bir anlatımla işledi. Ekmeğini denizden çıkarak Karadeniz insanını bütün gerçekliğiyle ve yalın bir anlatımla yansıtırken, ayrıntıları sevgi ve duyarlılıkla yaklaştığı kişilerin psikolojik durumlarını ustaca değerlendirdi.
Behçet Necatigil, “Yer yer şiir yoğunluğu içinde ahenkli gerilimli bir dille yazılmış hikâyelerdeki tazeliğin, çekiciliğin bir nedeni de yazarın, portrelerini çizdiği, maceralarını anlattığı denizcilerin karakter ve iç dünyalarını derinde duyurmasıdır” derken A. Binyazar Zeyyat Selimoğlu’nun öykücülüğünü “gerçeğin, humorun ve toplumsal eleştirinin böylesine incelikle kaynaştırıldığı az görülür” biçimde değerlendirir.
İnsan, deniz, açlık ve yalnızlık gibi temalardan örülü bir alegori niteliğindeki oyunu olan “Koca Denizde İki Nokta”, aynı adlı öykü kitabında yer almaktadır.
“Deprem” adlı uzun öyküsü ise Atıf Yılmaz tarafından 1981 yılında “Delikan” adlı ile filme alınmıştır.
PEN Yazarlar Derneği ve Edebiyatçılar Derneği (onur) üyesi olan Zeyyat Selimoğlu, Koca Denizde İki Nokta adlı eseri ile TRT 1970 Sanat Ödülleri Yarışmasında başarı ödülü ve Türk Dil Kurumu 1974 Hikâye Ödülünü, Direğin Tepesinde Bir Adam kitabıyla 1970 Sait Faik Hikâye Armağanını, Derin Dondurucu İçin Öykü adlı kitabıyla 1994 Haldun Taner Öykü Ödülünü aldı. 1994’te Edebiyatçılar Derneğince kendisine Onur Ödülü Altın Madalyası verildi.
ESERLERİ
HİKÂYE: Kavganın Sonu ve Başı (1955), Direğin Tepesinde Bir Adam (1969), Kıçüstünde Toplantı (1970), Koca Denizde İki Nokta (1973), Karaya Vurdu Deniz (1975), Deprem (1976), Soyunanlar (1980), Çiçekli Dağ Sokağı (1982), Gemi Adamları (bütün deniz hikâyeleri, 1984), Bir Şarkı Gibiydi (1987), Aramızdaydı O Gün (1990), Denizlerin İstanbul (1992), Derin Dondurucu İçin Öykü (1995), Bahar Yorgunluğu (1998).
ROMAN: Tutkunun Köşeleri (1982). ANI: Yeni Defterden Eski Deftere (1993).
ÇOCUK ROMANI: Yavru Kayık (1979), Martılar Adası (1979), Uyumsuz Nuri (1981).
ÇEVİRİ: Ademin Hatıra Defteri (M. Twain’den, 1948), Tracy’nin Kaplanı (W. Saroyan’dan, 1964), Bosna Hikâyeleri (I. Andriç’ten, 1965), Ademoğlu Neredeydin? (1966) – İlk Yılların Ekmeği (1967) -Trenin Tam Saatiydi (1967) (H. Böll’den), Bir Maskenin İtiraarı (1966) – Dalgaların Sesi (1972) – Altı Çağdaş No Oyunu (Y. Mişima’dan), 1991), Şüphe (F. Dürrenmatt’tan, 1966), Bunlar da mı İnsan? (L. Primo’dan, 1967), Sayın Başkan (M.A. Asturias’tan, 1967), Yükseklerde Uçmak (I. Jaroslav’dan, 1968), Bin Beyaz Turna (Y. Kavabata’dan, 1969), Sıkı Kontrol Edilen Trenler (H. Hrabal’dan, 1969), Nişan (H.E. Nossack’tan, 1970), Silah Arkadaşları (K.M. Simonof’tan 1970), Acı Yudum (1971) – Tanrı Sevenleri Korur (1971)- Vatan Sağolsun (1972) (M. Simmel’den), Çağlar Boyunca Toplumları Saran 100 Büyük Gün (2 cilt, ortak, 1972), Binlerce Şehit (H. Habe’den, 1974), Dresden Gecesi (L. Mnacko’dan, 1974), Şili: Kara Darbe (H.W. Borsch vd.den, 1975), Azizler Kampı (T. Novakovski’den, 1977), Kurnaz Tilki (Goethe’den, 1977), Pal Sokağı Çocukları (F. Molnar’dan, 1977), Akıllı Sıpa (H. Lind’den, 1979), Kara Değirmen (Y. Brezan’dan uyarlama, 1979), Cepheye Yollanırken (W. Schnurre’den, 1980), Hamburg’daki Küçük İstanbul (R. Herrmann’dan, 2. bas. 1980), Taşlaşan Dünya: Belgesel Öyküler (T. Baravski’den, 1981), İşgal Altında (1982) – Bir Savaş Sonu: Barışın Kenarında (1989) (S. Lenz’den), Kardeşim Rüzgâr Kardeşim Deniz (J.M. de Vasconcelos’tan, 1985).
