HAYATI
Divan şairi. Bursa’da dünyaya geldiği bilinen Talip’in doğum tarihi hakkında herhangi bir bilgi yok. 1706’da Erzurum’da vefat etti ve burada toprağa verildi. Asıl adı Mehmet. Mustafa Efendi adlı bir imamın oğlu. Öğrenimini tamamladıktan sonra müderris oldu. Molla Hüsrev medresesinde müderrisken Rami Mehmet Paşa’nın aracılığı ile 1702’de Kütahya kadılığı görevine getirildiyse de, o sırada Anadolu beylerbeyi olan Numan Paşa ile arası açıldığı için bir yıl sonra görevinden azledildi. İki yıl kadar açıkta kaldı. Fetva Emini Mahmut Efendi’nin Şeyhülislam Paşmakçızade Ali Efendi’ye rica etmesi üzerine Erzurum kadılığı görevine getirildi. Talip, bu görevdeyken hayatını kaybetti.
Musiki ile uğraştığı ve bestelerinin olduğu söylenen Talip Mehmet, Azim mahlasını da kullanmış, şiirde Nabi’yi izlemiştir. Döneminin usta şairlerinden biri olarak kabul edilir. Söz üstatları arasında yer alan Talip Mehmet’in kimi beyitleri atasözü gibi günümüze kadar gelmiştir:
“Çeşm-i insaf gibi kamile mizan olmaz
Kişi noksanını bilmek gibi irfan olmaz
*
Maksud macerayı ayan etmedir heman
Ey eşk-i çeşm arada sen bir bahanesin”
ESERLERİ
Divan’ı basılmadı. Yazma nüshalarına İstanbul kütüphanelerinde rastlanır.
ESERLERİ
DİVAN’DAN
GAZELLER
GAZEL I
İder ima-yı visal eylese çeşm-i siyehün
Tir-i dil-düz-i kazadur yine her bir nigehün
Dide-i mihr-i cihan-taba iderdi sürme
Feleğün destine girseydi eger hak-ı rehün
Tig-i endişesini arş-ı mu’allaya asar
Nükte-dan-ı nigehi sen gibi bir padışehun
Ayrılık çeşmesi tarihine benzetmişler
Göricek teşne-lebün ey peri hatt-ı siyehün
Kanına girme didüm gamze-i hun-rizine gel
Talib-i bende-i naçız gibi bi- günehün
GAZEL II
Her şeb ol meh bende mihman olsa da mani değül
Ger bahası vuslatun can olsa da mani degül
Sen tek itme buse-i la’lün diriğ üftadene
Aşikar olmazsa pinhan olsa da mani degül
Sade- ruken iltihat itsün ol mah-ı münir
Sonra aşıkdan gürizan olsa da mani degül
Cevrün efzun itmesün ‘uşşak-ı zara’ sevdigüm
Vuslatun ibramı asan olsa da mani degül
Gayr ile bir tutma anı kendi bendendür senün
Talib’e lütfun firavan olsa da mani degül
KAYNAKÇA: Doğrusöz, Nilgün (1993). Hafız Post Mecmûasında Türkçe Güfteler. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi, Ergun, Sadeddin Nüzhet (1942). Türk Mûsikisi Antolojisi. C.1. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yay.