HAYATI
24 Aralık 1915 günü İstanbul’da dünyaya geldi. 19 Haziran 1973’te İstanbul’da hayatını kaybetti. Babası Muhtar Nazım deniz subayı, annesi Kamile Hanım rüştiye mezunu bir hanımıdır. İlköğrenimini Anamur’da tamamladı. 1938 yılında İstanbul Erkek Lisesi’ni bitirdikten sonra 1943’te İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden “Türk Masallarının İç Yapısı ve Kahramanları” adlı tez çalışması ile mezun oldu. Üç yıl kadar süren askerlik görevinden sonra Yozgat Lisesi, Kepirtepe ve Ortaklar köy enstitüleri ile Van, Erzincan , İstanbul liselerinde edebiyat öğretmenliği yaptı. Ayrıca Galatasaray, Pertevniyal ve İngiliz Erkek liselerinde edebiyat, Gazetecilik Yüksek Okulu’nda tiyatto tarihi, Robert Kolej ve Boğaziçi Üniversitesi’nde Halkbilim derslerini okuttu. Mezun olduktan sonra akademik çalışmalarını sürdürme olanağı bulamayan Tahir Alangu, 1971 yılından ölümüne kadar Yugoslavya’nın Ohri kentinde düzenlenen Balkan Halk Dansları ve Şarkıları Festivali’nde koordinasyon komitesi üyeliği yapmıştır.
Tahir Alangu’nun yazın yaşamı lise öğrencisi iken Gündüz dergisinde yayımlanan bir şiiri ile başladı. Daha sonra eserleri sırasıyla Gündüz, Yeni Türk, Yeni Kurt, Değirmen, Tarihten Sesler, Yenilik, Yeditepe, Dost, Kır, Vatan ve May dergileri ile Varlık yıllıklarında yayımlandı. Türk roman ve öyküleri üzerine önemli çalışmalar yaptı ve pek çok antoloji hazırladı. Hazırladığı bu antolojilerden “Cumhuriyetten Sonra Hikaye ve Roman” üç ciltlik eseri geniş ve kapsamlı be çalışmanın ürünüdür.
Halk edebiyatı üzerine önemli çalışmaları olan Tahir Alangu, halk biliminin hayati bir önem taşıdığını söyler. Bu sebeple çalışmalarını masallar, destanlar, gölge oyunu ve göçmen folkloru üzerine yoğunlaştırmıştır. “Ömer Seyfettin, Ülkücü Bir Yazarın Romanı” adlı çalışmasında ise bir yazarın dünyasını sıcak bir yaklaşımla yansıtan, benzeri edebiyatımızda çok fazla görülmemiş bir çalışma ortaya koymaktadır.
PEN Yazarlar Derneği, Association Internationale des Critiques Litteraires ve Türk Dil Kurumu üyesi olan Tahir Alangu, Sait Faik Hikaye Armağanı jürisinde yer almış, Boğaziçi Üniversitesi Folklor Kulubü’nde yapmış olduğu çalışmalar ile de 60’lı yılların sonlarından itibaren dış dünyaya açık, karşılaştırmalı çalışmalara yatkın, yenilikleri izleyip aktaran genç araştırmacıların yetişmesine katkısı büyük olmuştur.
ESERLERİ
ARAŞTIRMA-İNCELEME: Cumhuriyet’ten Sonra Hikâye ve Roman (3 cilt, 1959, 1965), Çocuk Kitapları Üstüne (1965), VIII. Yüzyıldan Günümüze 100 Ünlü Türk Eseri (2 cilt, 1974), Türkiye Folkloru El Kitabı (ders notları, yazılar, 1983).
DERLEME-HAZIRLAMA: Çalgılı Kahvelerdeki Külhanbey Edebiyatı ve Nümuneleri (1943), Kalavela (Fin millî destanının özeti ve inceleme, 1945), Sait Faik İçin (1956), Mevlût (izahlı tam metin, 1958), Servet-i Fünûn Edebiyatı Antolojisi (1958), Ataç’a Saygı (1959), Billur Köşk Masalları (1961), Keloğlan Masalları (1967), Dünyadan ve Bizden Çingene Hikâyeleri (1972).
MONOGRAFİ: Ömer Seyfettin: Bir Ülkücü Yazarın Romanı (1968).
ÇEVİRİ: Gün Batarken (I. Andriç’ten, 1963), Kovulmuş (S. Y. Agnon’dan, 1966), Sınırdaki Çiftlik (J. Javkov’dan, 1966), Bir Gecelik Misar (S. Y. Agnon’dan, 1966-67), Kovulmuşlar (J. Agnon’dan, 1967), Siste Bir Ses (J. P. Jocopsen’den, 1967), Guatemala Efsaneleri (M. A. Asturias’ten, 1967), Kopar Zincirlerini Gülsan (C. Aytmatov’dan, 1969).
