HAYATI
1929 yılında Malatya’nın Arapkir ilçesinde dünyaya geldi. 11 Ekim 1995 günü İstanbul’da hayatını kaybetti. Bazı eserlerinde Deliçay ve Mefrun Deliçay imzalarını kullandı. Babası Aşağıatma aşiretlerinden olan Şeyha, annesi Malatya’nın köklü ailelerinden gelen Kölezadelerin kızı Şefika’dır.
İlkokulu doğduğu şehir olan Malatya’da bitirdikten sonra 1948’de İstanbul Haydarpaşa Lisesi’nde lise öğrenimini tamamladı. 1956 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu. Daha sonra çeşitli ortaokul ve liselerde Türkçe öğretmeni olarak çalıştı. 1954-1960 yılları arasında Ankara ve Kıbrıs radyoları için programlar hazırladı. 1969’da bir süre Millet Partisi’nin genel sekreterliği görevini yürüttü. Şemsi Benli ayrıca 1947’de Kervan, 1949’da Çadır, 1989-1994 yılları arasında Şair Defteri dergileri ile 1970’te Ankara’da Memleket, 1975’ten 1985’e kadar toplam 2383 sayı olmak üzere İstanbul’da Son Posta gazetelerini yayımladı.
Yazı hayatına 1943’te Çınaraltı dergisinde yayımlanan şiirleri ile başlayan Şemsi Benli, daha sonra şiirleri kendisi tarafından çıkarılan Kervan dergisinde yer buldu. Mizah yazıları ise Akbaba dergisinde çıktı. Şemsi Benli, ilk dönem şiirleri aşık edebiyatı geleneğinde ve formlarında yazarken daha sonraki eserlerini Orhan Veli etkisinde yenilikçi şiir formunda serbest nazım tekniğinden yararlanarak kaleme aldı. Benli, Doğu Anadolu insanının sorunlarını başarı ile yansıttığı ve daha sonra beş perdelik oyun olarak tiyatroya da uyarlanan “Anayassa” adlı şiiri ile adından söz ettirdi ve nükteli, yergili şiirleri ile küçümsenmeyecek bir şöhret kazandı. Şemsi Benli’nin “Bir Yangının Külü” adlı şiiri Muzaer İlkar tarafından bestelendi. Şairin on kadar şiiri ise Alâeddin Şensoy, Selahattin İnal, Bilge Özgen, Ömür Göksel, Ferdi Tayfur gibi bestekâr ve sanatçılarca bestelendi ve Selda Bağcan, Candan Erçetin, Fatih Erkoç gibi yorumcularca seslendirildi.
ESERLERİ
ŞİİR: Köy Akşamları (ilk baskı 1945’te, ikinci baskı 1947’de), Bahar Şarkısı (1949’da), Başşehir Sokağı (1957’de), Güzçiçeği I (Mensur şiir, 1958’de), Bahar Güneşi (Mensur şiir,1959’da), Şeytan Diyor ki (1959’da), Cankuşum (Mensur şiir,1960’da), Uykusuz Trenler (1960’da Boncuk Kutusu (taşlamalar, 1960’da), Karpuz Dilimi (1961’de), İpek Kaplı Defter (Mensur şiir,1961’de), Gelin Telleri (1962’de), Öpme Beni Bu Akşam (1962’de), İkisi Birden (Gelin Telli ve Öpme Beni Bu Akşam kitaplarının birleştirilmiş basımı, 1963’te), Satırbaşı (1964’te), Güzçiçeği II (2. cilt, 1965’te), Anayasso Doğu Anadolu Şiirleri (1974’te), Bir Yangının Külü (1974’te), Otopsi (1974’te), Renkli Balonlar (1974’te), Ağa Kapısı (1975’te), Cudi Doğu Anadolu’dan Kanlı Şiirler (2003’de), Yiyin Pezevenkler Yiyin (2003’te).
ÖYKÜ: Tükenmez Kalem (Mizah, 1974’te), Aşk Dersleri (Mizah).
GEZİ: Yavru Vatandan Notlar (1959’da), Cumhuriyetin Eşiğinden Kıbrıs (1960’ta).
ARAŞTIRMA: Ağabeyim Mustafa Kemal (1959’da), Çocukluğundan Liderliğine Kadar Bülent Ecevit (1975’te), Bilinmeyen Yönleriyle Rauf Denktaş (Basımı yapılmamıştır), Atatürk’ün Aşk Hayatı (1988’de), Babıâli Babıâdi / Türkiye’de Basın Rezaletleri (1988’de), Fikriye (1995’te).
ANI: Büyük Paydos (1963’te).
OYUN: Anayasso (1970’de), Zeydo Ağa.
