HAYATI
Divan şairi. Asıl adı Mehmet. 1827’de İstanbul’da dünyaya geldi. 1898’de İzmir’de yaşama veda etti. Vasiyeti üzerine Mızraklı Dede haziresinde toprağa verildi. Şeyhülislam Zeynelabidin Efendi’nin soyundan geldiği bilinmektedir.
Ruhi Bey Baba, medrese eğitimini tamamladıktan sonra kadılık görevinde bulundu. Kadılıktaki görevini tamamladıktan sonra İstanbul’a döndü. V. Murat tarafından korundu. Padişaha olan bu yakınlığı V. Murat’ın yeniden tahta çıkarılması için düzenlenen Çırağan olayından sonra İzmir’e sürülmesine yol açtı. Karataş’ta bir ev yaptırdı ve oraya yerleşti. İzmir’de hazine avukatlığı yaptı. Bir ara İstanbul’a gelen Ruhi Bey Baba, Rumelihisarı’nda bulunan şehitlik tekkesi şeyhi Abdünnafi Baba’dan icazet aldı. İzmir’e döndükten sonra Bektaşiliği yaymaya çalıştı. Yetmiş üç yıl yaşadığı söylenen Ruhi Bey Baba’nın hicri hesapla 1827’de doğmuş olması gerekir.
İzmir’de şairliğinin yanı sıra nükteleri ile de ün kazanan Ruhi Bey Baba, evinde Bektaşi ayinleri düzenlemiş, “İzmir’in ne kadar rint ve kalendermeşrep adamı varsa onun başına toplanmıştır” (S. Nüzhet Ergun). Bu sebeple İzmir’de bir sanat çevresi oluşturmuştur. Şair Eşref’in de bu meclislerde söylediği şiirlerin hepsi kaydedilmemiştir. Elimizde bulunan şiirlerinin sayısı da oldukça azdır.
ESERLERİ
- Divan
ESER ÖRNEKLERİ
GAZEL
Nice bir dağdağa-i dehr ile berbad olalım
Yürü meyhaneye zahid biraz âbad olalım
Serelim kuşeyi meyhaneye bir eski hasır
Dest urup câmı Ceme guşadan azad olalım
Kızını piri muganın sen alıp oğlunu ben
Öyle bir din ulusu kâfire damat olalım
Hançeri tığı gazapla gezelim ey Ruhî
Kande bir var ise içmez ana cellâd olalım
KAYNAKÇA: Ruhî Bey Baba” (1990). Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. 7. Cilt, İstanbul: Dergâh Yay. s. 356, Ergun, Sadeddin Nüzhet (1956). On Dokuzuncu Asırdan Beri Bektaşî-Kızılbaş Alevî Şairleri ve Nefesleri. İstanbul: Maarif Kitaphanesi.
