HAYATI
XIX. yüzyıl divan şairi. 1823’te Manastır’da dünyaya geldi. 1876’da Kahire’de yaşama veda etti ve burada gömüldü. Adı Salih’tir. Kur’an’ı ezberledikten sona hat dersleri aldı ve bu sanatı öğrendi. Medreseye devem etti. Farsça okutarak ve hattatlık yaparak geçimini sağladı. Encümen-i Şu’ara’ya katıldı. Öğretmenlik yaptığı için “Hoca” lakabı ile anılan Na’ili’yi, XVII. yüzyılın tanınmış şairlerinden biri olan Na’ili’den ayırmak için “Cedid” sıfatı ile de anılmıştır. Son yıllarında Mısırlı bir zengine Farsça ve hat dersleri vermek üzere Kahire’ye gitmiş ve ölümüne kadar burada yaşamıştır.
ESERLERİ
Mevlevi öğretisini benimseyen Na’ili-i Cedid’in Divan’ı basılmamıştır. Pend-i Attar’ın her beytini beş beyit ile Türkçeye çevirdiği Kenzü’n-nesayih adlı eseri basılmıştır.
ESER ÖRNEKLERİ
GAZEL I
Cilvegerdir şive-i idbar ile amalimiz
Mihre amma naz eder piraye-i ikbalimiz
Vakıf-ı raz-ı nihanız gamze-i gammazdan
Terceman-ı gaybı lal eyler lisan-ı halimiz
Ab u tab-ı gülşen-i hüsnüz ser-a-pa cezbeyiz
Gonce-i hurşide şebnemdir dil-i meyyalimiz
Bülbül-i bağ-ı ferağ-ı sabr u samanız yine
Reng ü buy-ı gülden olsa şeh-per ü şeh-balimiz
Küfrden pak eyledi feyz-i berehmen-suz-ı aşk
Secde-i hüsn-i bütandır ahsen-i a’malimiz
Can olur pür-hande-i şevk-i behişt-i arzu
Ey hoş dem kim gelir hançer be-kef kattalimiz
Hem geda-yı kuy-ı fakrız hem şeh-i ali-cenab
Bende-i Molla-yı Rumuz raygandır malimiz
GAZEL II
Hüsn ü ânından o mâhın mâhtâb eyler hicâb
Pertev-i mihr-i ruhundan âfitâb eyler hicâb
Cilvegerdir perde-i hüsnünde yüz bin mihr ü mâh
Eylemez ağyâra izhâr âb u tâb eyler hicâb
Hayret-ender-hayreti seyr eyledim âyînede
Aks-i hüsn-i sûretin kılmış nikâb eyler hicâb
Tâb-ı meyden ol perî âteş nikâb olmuş yine
La’l-i nâbından kadeh andan şarâb eyler hicâb
Mazhar-ı nûr-ı tecellî-i cemâl-i pâkiyiz
Nâ’ilî bilmem neden ol bî-hicâb eyler hicâb
KAYNAKÇA: Özcan, Hidayet (hzl.) (2000). İbnü’l-Emin Mahmud Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri. C. 3. Ankara: AKM Yay. 1481, Kılıç, Filiz, Tuncay Bülbül (2007). “Bulgaristan Doğumlu Divan Şairleri”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 43: 49-66, Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî, Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.
