HAYATI
1903 yılında Selanik, Katerin’de dünyaya geldi. 15 Şubat 1987 günü İstanbul’da hayatını kaybetti. Bazı yapıtlarını Malik Vicdani imzası ile kaleme aldı. Gümrük memuru Mehmet Şükrü Bey’in oğludur. 1921’de İstanbul Muallim Mektebi’ni bitirdikten sonra resme yöneldi. 1924’te Galatasaray Sergisi’ne katıldı. 1928 yılında devletin açmış olduğu sınavı kazanarak Berlin’e gitti ve Berlin Güzel Sanatlar Akademisi Resim ve Grafik Sanatlar Yüksek Okulu’nda resim öğrenimi gördü. 1931 yılında eğitimini tamamlayarak yurda döndü. 1932’de Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü’nde, ardından da 1968’de emekli oluncaya değin İstanbul Eğitim Enstitüsü’nde resim ve sanat tarihi öğretmeni olarak görev yaptı.
Tanınmış ressamlarımızdan olan Malik Aksel’in, 1933’te Ankara Halkevi tarafından açılan 10. Yıl Sergisi’ne, 1959 yılından başlayarak da hemen hemen yer yıl Devlet Resim ve Heykel Sergileri’ne katılan, pek çok resimleri alındı. Resim çalışmalarının yanı sıra folklor ve halk resmi konularında da araştırmalar yaptı. Sanata ilişkin kitaplar kaleme aldı. Söyleşileri, denemeleri, incelemeleri ve resim sanatı üzerine yazıları Çığır, Ülkü, Sanat ve Edebiyat, İstanbul, Türk Folklor Araştırmaları, Varlık, Hisar ve Türk Edebiyatı gibi dergilerde yer aldı.
Dinsel ve din dışı halk resmi konusundaki araştırmaları, geleneksel resim ile çağdaş resim arasındaki bağın açıklanması için oldukça önemlidir. Malik Aksel’in bir kısım yazıları 1971’de Sanat ve Folklor ve İstanbul’un Ortası adı ile yayımlanan kitaplarında toplandı. Ahmet Köksal tarafından Malik Aksel’i anlatan “Ressam, Eğitimci ve Yazar Malik Aksel” adı ile bir kitap yayımlanmıştır.
“Ressam Malik Aksel, her şeyden önce, suluboya ustasıdır. Öyle bir suluboya ustası ki, ‘yerli’ kalmayı yaşamı boyunca tek değer ölçütü saymış. Bir başka büyük ustanın, Nuri İyem’in kadirbilir tespitiyle “Avrupa’da eğitim görmesine karşın, Batı özentisi duymadan, belki çok kişisel, fakat bize özgü bir resim anlayışı” yaratmış. Devam ediyor Nuri İyem: “Malik Aksel çok iyi değerlendirilememiş, ‘kıyıda köşede kalmış’ çok değerli bir ustamızdı.” (Selim İleri)
ESERLERİ
- Resim Sergisinde Otuz Gün (1943’de)
- İstanbul Mimarisinde Kuş Evleri (1959’da)
- Anadolu Halk Resimleri (1960’da)
- Türklerde Dinî Resimler (1967’de)
- Sanat ve Folklor (1971’de)
- İstanbul’un Ortası (1977’de)
KAYNAKÇA: Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999), Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), TBE Ansiklopedisi (2001)
