HAYATI
XVIII. yüzyıl şairlerinden. Doğum yeri ve tarihi hakkında herhangi bir bilgi yoktur. 1840’da İstanbul’da vefat etti. Müderrislerden Bursalı İffet, Tanzimat öncesinin eski şiir geleneklerine bağlı şairlerinden biridir. Devrinin ekseri şairlerinde görülen vezne göre sakat kelime telaffuzu gibi ihmallerle birlikte ifadesi son derece güçlü bir şair olarak kabul edilir. Matbu küçük divanında devrinin yeni sanat temayüllerinden ziyade klasik evsaf da göze çarpmaktadır. Eda ve ruh itibari ile Nef’i ve Nabi selasetine ve daha çok mana hakimiyetine tabidir. Şairin adı taklitten epeyce ileri ve hemen hemen şahsiyete yakın bir asaleti vardır. Aşağıdaki beyitte Nabi etkisi sezilmektedir:
Ne dürlü kendini tezyin ederse nev-kise
Ne güne came giyerse kibara benzemiyor
*
Eğer desti kaderden kemker olsa bir gece narın
Velev kutb-ı cihan ol tekkede bir dervişin kalmaz
Şekli ve ruh bakımından bariz bir genişliğe varamayan bu şair, zamanının orta derece şairlerinden biri olarak kabul edilir.
ESERLERİ
- Divan
ESER ÖRNEKLERİ
GAZEL
Bilmeyip reh-zeni ahbâb kıyâs eylemişiz
Tâb-ı berki şeb-i meh-tâb kıyâs eylemişiz
Ol kadar gafletimiz refte-revân-ı miheni
Nâz-ı bâlişde şeker-hâb kıyâs eylemişiz
Bir takım teşne lebi sâhil-i deryâda görüp
Çeşme-i Hızr ile sîrâb kıyâs eylemişiz
Der-i dil dahme-i pür-gevher-i hâkânî imiş
Herkes ol dergehe reh-yâb kıyâs eylemişiz
Var ise sîne-i ‘âşıkda eger sabr u sükûn
Rûy-ı âyînede sîmâb kıyâs eylemişiz
Ol ise şu‘le-i şeb-tâb-ı şerer-pâre degil
Pertev-i mihr-i cihân-tâb kıyâs eylemişiz
Tâk-ı ebrûsını dün gece tahayyül ederek
Revzen-i mescidi mihrâb kıyâs eylemişiz
Nice bî-mâye-i ferrâr u gürîzendeleri
Fenn-i iksîrde zafer-yâb kıyâs eylemişiz
İffetâ lutf-ı sühan tab‘-ı Hudâ-dâd bize
Sanma kim servete esbâb kıyâs eylemişiz
KAYNAKÇA: Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmed Nail Tuman, Tuhfe-i Nâili Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. II. Ankara: Bizim Büro Yay, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1981). “İffet”. C. IV. İstanbul: Dergah Yay. 344, Kocatürk, Vasfi Mahir (1964). Türk Edebiyatı Tarihi. Ankara: Edebiyat Yayınevi.
