HAYATI
Divan şairi. 1679’da Diyarbakır’da dünyaya geldi. 1747’de Diyarbakır’da hayatını kaybetti. Burada gömüldü. Asıl adı Ahmet’tir. Öğrenimini memleketinde yapan Hami, 1709’da İstanbul’a giderek Divan kalemine girdi. Köprülüzade Abdullah Paşa’ya kapılandı. Paşa’nın Diyarbakır ve Erzurum valilikleri ile İran seraskerliği sırasında divan katipliğini yaptı. İran savaşlarında da katılan Hami, 1724’te ordu ile birlikte Tebriz’e girdi. Abdullah Paşa seraskerlik görevinden çekilince memleketi Diyarbakır’a döndü. İstanbul ve Erzurum’a yaptığı geziler dışında Diyarbakır’da yaptırdığı evinde şairce bir yaşam sürdü, edebiyatla uğraştı.
Döneminin usta şairlerinden biri olarak kabul edilen Hami’nin İran savaşları ile İstanbul gezisinden çekmiş olduğu sıkıntıları anlattığı iki şiiri ünlüdür. Bir beyit:
“Ol gözü tatar nem var ise yağmalar benim
Gerçi yağmalar olur amma ki dünyalar benim”
ESERLERİ
- Divan (1855’te basıldı)
ESER ÖRNEKLERİ
DİVAN’DAN
GAZELLER
GAZEL I
Neş’e mey gaze-i ruhsar-ı al olmuş sana
Revgan-ı gül duhn-i kandil-i cemal olmuş sana
Oldu zir-i lebde fikr-i buse gark-ab-ı dehen
Leb şeker gabgab turunç u portakal olmuş sana
Hüsnünü tasvir eden nakkaş dest-efşan olup
Reşha-paş olmuş kalem püskürme hal olmuş sana
Şir-i mehtaba çalınmış maye nahl-ı Türdan
Said-i simin ü sak-i bi-misal olmuş sana
Gayra helva gibi hazır sulha mum ol şehd leb
Yan yakıl ey dil ne mum olmuş ne bal olmuş sana
Şöyle nevdimim ki fikr-i buse gelmez yadına
Bahtı gör farz-ı muhal-ender-muhal olmuş sana
Dürdi çıkmış süzek-i mehden elenmiş afitab
Gerden-i saf u binaguş-ı zülal olmuş sana
Hamiya aldı beni bu taze nazmın neş’esi
Bu asir-i nevmi-i dirine sal olmuş sana
GAZEL II
Ger oldusa aşık ruhuna el karanfil
Arz etmez idi dağını her sal karanfil
Gül hasret-i ruhsarın ile ruh-ı pür-ateş
Hak-i kademin şevkine bir bal karanfil
Uçmak diyerek cennet-i kuyun hevesiyle
Pervaze gelip açtı per ü bal karanfil
Serv-i kad-i mevzununa ser-dade sanavber
Ruhsar-ı cihan-tabına meyyal karanfil
Hami şeref-i hidmete feyz isteyü geldi
Destine yeter tuhfesi beş dal karanfil
KAYNAKÇA: Yılmaz, Kadri H. (2011). Hâmî Ahmed Diyarbekrî Divanı (İnceleme-Metin). Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi. 234.
