1895 yılında Manastır’da dünyaya geldi. 7 Kasım 1963’te İstanbul’da hayatını kaybetti. Gezgin, Seyyah imzalarını da kullandı. Miralay Rıza Bey’in oğludur. Babasının alay komutanı olarak görev yaptığı Manastır’da dünyaya geldi. İlk ve ortaöğrenimini Manastır, Berat ve Selanik’te tamamladı. Babasını Yemen’de ölmesi üzerine eğitimine devam etme imkanı bulamadı ve kendi kendini yetiştirdi. 1913’te yeterlilik sınavını kazanarak öğretmen oldu. 1915’te Çanakkale Savaşı sırasında Karargah-ı Umumi İstihbarat Şubesi’nin çağrısı üzerine cepheye giden edebiyatçılar ve sanatçılar arasında yer aldı.
İlk yazılarını genç kalemlerde yayımladı. Mütareke yıllarında arkadaşı Hakkı Tarık Us’un sahibi olduğu Vakit gazetesindeki yazılarıyla Milli Mücadele’yi açıkça destekledi. Cumhuriyet’in ilanından sonra da hem öğretmenliğe hem de Vakit gazetesindeki yazılarına devam etti. Önceleri takma ad olarak kullandığı “Gezgin” imzasını soy isim olarak aldı.
İstanbul Erkek Lisesi’nde kırk yıla yakın edebiyat ve Türkçe öğretmenliği yaptı. Öğrencileriyle kurduğu olumlu ilişkiler sebebi ile dönenim efsane öğretmenlerinden biri olarak tanındı. Yetiştirdiği öğrenciler arasında Tarık Buğra ve Alaeddin Yavaşça gibi isimler vardır. 1957’de kendi isteği ile emekliye ayrıldı. Kanser tedavisi gördüğü Vakıf Gureba Hastanesi’nde öldü. Kabri Zincirlikuru Mezarlığı’ndadır.
Usta bir neyzen olan Hakkı Süha Gezgin’in uzun yıllar ikamet ettiği Beşiktaş Şair Nedim Sokak’taki 111 numaralı evi dönenim önemli müzik meclislerine ev sahipliği yapmıştır.
Gençlik yıllarında öykü türünde ürünler veren Hakkı Süha Gezgin, sonraki yıllarda deneme ve inceleme türü yazılara ağırlık verdi. Türk Ansiklopedisi’ne pek çok madde yazdı. 1939-1953 yılları arasında Yeni Mecmua’da başlayıp Çınaraltı ve Aydabir dergilerinde sürdürdüğü portre yazıları yayımlandığında çok büyük ilgi görmesine rağmen bu yazılar ancak 1997’de kitaplaşabildi.
ESERLERİ
ROMAN: Aşk Arzuhalcisi (1928). ANI: Edebî Portreler (yay. haz. Beşir Ayvazoğlu, 1997).
İNCELEME: Hakkı Tarık Us 1889-1956 (H. Rasim Us ile, 1957).
BAŞLICA ÇEVİRİLERİ: İlkbahar Soneleri (André Theriet’den, 1927), Karamozof Kardeşler (1940-41), Suç ve Ceza (1945) (Dostoyevski’den), Düşünceleri Okuyan Makine (André Maurois’den, 1944), Şarl X’un Kanlı Saltanatı (Prosper Merimée’den, 1944), Doludizgin (René Fonjallaz’dan, 1945), Toprak (Emile Zola’dan, 1946).
