HAYATI
Divan şairi ve tezkire yazarı. Edirne’de dünyaya geldiği biline Güfti’nin doğum tarihi hakkında herhangi bir bilgi yok. 1677’de Edirne’de vefat etti. Asıl adı Ali. Yaşamı üzerine ayrıntılı bilgi yok. Medrese eğitiminden sonra çeşitli yerlerde kadılıklar görevinde bulunduğunu biliyoruz.
Edirneli Ali Güfti, çağdaşı yüz üç şairi konu aldığı manzum tezkiresi ile tanınmıştır. Tezkiresi, manzum oluşunun yanı sıra, sözünü ettiği şairlerin yaşayışını, özel yaşamlarını, zevklerini, hiciv ve mizah yolu ile vermesi açısından da ilgi çekicidir. Hicvin ve mizahın ölçüsü kaçırılmışsa da, divan şiirinin bu yoldaki eğilimi göz önünde tutulursa Güfti’yi bu konuda yadırgamamak gerekir.
ESERLERİ
Güfti’nin gerek Teşrifatü’ş- Şuara adını taşıyan tezkiresi, gerekse Gamname, Şah ü Derviş mesnevileri ile rubailerini kapsayan mecmuası basılmadı.
ESERLERİ
DİVAN’DAN
GAZELLER
GAZEL I
Lebün hayalı kim hem-dest fikret oldı bana
Kadeh numune-i girdab-ı hayret oldı bana
Menem peygamber-i ahır zaman-ı ‘alem-i ‘aşk
Revan-ı kuh ken ü Kays ümmet oldı bana
Harif-i zahid-i şehrüm ki şah-ı sidre henüz
Halal-ı kuşe-i tac-ı keramet oldı bana
Hemişe vakf-ı hazandur bahar-ı ümmidüm
Zuhal meğer ki hem-aguş-ı fıtrat oldı bana
Açıldı gerçi güli bağ-ı alemüm Güfti
Velik her biri bir dağ-ı hasret oldı bana
GAZEL II
Bağ-ı gam murg-ı hoş-aheng nedür bilmez hiç
Eser-i ah-ı dil-i teng nedür bilmez hiç
Turfe-murgum ki ruh-ı gonca-i bağ-ı emelüm
Feyz-i gül-güna-keş-i reng nedür bilmez hiç
Bü’l-aceb mey-keş-i aşkum ki dil-i bü’l- hevesüm
Cilve-i sağar-ı ferheng nedür bilmez hiç
Şuledür bade meğer aks-i ruh-ı sakiden
Levha-ı ayinesi jeng nedür bilmez hiç
Tab-ı ruhsarı ile oldı hem-ağuş-ı nigeh
Müjde hançer-keşi-i cebg nedür bilmez hiç
Nazm-ı Güfti olalı ruh-ı heyula-yı sühan
Mani-i hamesi nireng nedür bilmez hiç
GAZEL III
O germ-suz-ı heves kim dil-i harabi yakar
Döner o ateşe kim sine-i kebayı yakar
Şeb ane bezmde seyre o afitab-ı ruhı
Mesih her gice fanus-ı mah-ı tabı yakar
Bu suz u tab-ı derun haste-i fırakunda
Kalursa böyle eger ferş-i came-h’abı yakar
Çerağ-ı mahd her şeb bu demde ah-ı derun
Fetil-i dağ-ı dili şu’le-ızdırabı yakar
Ne tab var dil-i Güfti-i bade peymada
Ki ateşin lebi cam-ı rahik-i nabı yakar
GAZEL IV
Hayal-i yar ile l aşina bi-gane sansunlar
Gam ile güft (u) gü it ma’il efsane sansunlar
Ser-i zülf ile ol leb-riz-i küfr ey abid-i mescid
Seni asude-gird-i saye-i büt-hane sansunlar
Olup zencir-i aşka beste-dil azadelik arz it
Ser-a-pa akıl-i ferzane ol divane sansunlar
O denlü çak çak ol pay-ta-ser tığ-i hasretle
Kef-i meşşata-ı hüsne derunun şane sansunlar
Dilün it ol kadar leb-riz-i secde Ka’be-i hüsne
Harem-cüyan seni Güfti Hudayı-hane sansunlar
KAYNAKÇA: Köprülü, M. Fuad (1928). “Edirneli Güftî”. Millî Mecmua 108: 1735-1736, Köprülü, M. Fuad (1928). “Edirneli Güftî”. Millî Mecmua 109: 1750-1751.
