HAYATI
Tarihçi, ordinaryüs profesör, araştırmacı-yazar. 1906 yılında Kosova’nın Osmaniye kasabasında dünyaya geldi. 18 Ocak 1982 günü Ankara’da yaşama veda etti. Zeynep Hanım ile Ağalı Mehmet Efendi’nin oğludur.
Ortaöğrenimini Edirne’de tamamlayan Enver Ziya Karal, daha sonra Fransa’ya giderek Lyon Üniversitesi’nde Tarih ve Coğrafya öğrenimi gördü. 1933 yılında yurda döndükten sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi öğretim üyeliğine getirildi. 1935-1941 yılları arasında Harp Akademileri’nde tarih derslerini okuttu. 1941’de Ankara Üniversitesi Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü başkanlığı görevini üstlendi. Daha sonra bir süre aynı fakültenin dekanlığını yaptı. Siyasal Bilgiler Fakültesi ve kurucularından olduğu Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü’nde öğretim üyeliğinin ardından Ankara Üniversitesi rektörü olarak görev yapmaya başladı. 1960 yılında ordinaryüs profesörlüğe yükseldi. 27 Mayıs ihtilalinden sonra kuruluna Kurucu Meclis’te CHP temsilcisi olarak bulundu ve Anayasa Komisyonu Başkanlığı yaptı. 1973 yılında getirildiği Türk Tarih Kurumu Başkanlığı’nı ölümüne kadar sürdürdü.
Osmanlı tarihinin Batılışma dönemi ile Türkiye Cumhuriyeti tarihi üzerine yapmış olduğu çalışmalar ile adından söz ettiren Enver Ziya Karal’ın beş ciltlik Yakınçağ Osmanlı Tarihi adlı yapıtının yanı sıra Atatürk ve Türk Devrim Tarihi adlı kitapları ile bu alanda pek çok eseri bulunmaktadır.
ESERLERİ
ARAŞTIRMA-İNCELEME:
- Fransa – Mısır ve Osmanlı İmparatorluğu (1938)
- Halet Efendi’nin Paris Büyükelçiliği 1802-1806 (1940)
- Tarih Notları (1940)
- Türkiye Cumhuriyeti Tarihi (1942)
- Selim III’ün Hatt-ı Hümayunları (2 cilt, Harpler ve İsyanlar, Nizam-ı Cedid, 1942-46)
- Osmanlı İmparatorluğunda İlk Nüfus Sayımı (1943)
- İlk – Orta ve Yakın Çağ Tarihleri (A. M. Mansel ve C. Baysun ile, 1943)
- Atatürk’ün Siyaset Üzerine Düşünceleri (1946)
- Atatürk ve Türk Tarih Tezi (1946)
- Atatürk ve Gençlik (1948)
- Osmanlı Tarihi (8 cilt, 1947-62)
- İnkılâp ve Laiklik (1954)
- Türk İnkılâbı ve Kadın (1954)
- Atatürk’ten Düşünceler (1956)
- Osmanlı Tarihi IX. Cilt (ölümünden sonra yayımlandı)
- Osmanlı Tarihi X. Cilt (kızı Prof. Seçil Akgün yayımladı)
- Osmanlı İmparatorluğunda Ermeni Meselesi (1971)
- Atatürk ve Devrim (1980)
- Yakındoğu Ticaret Tarihi (U. Heyd’den çeviri, 1980)
- Atatürk ve Devrimler: Konferanslar ve Makaleler 1935-1978 (1980).
KAYNAKÇA: Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) – Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) – Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007) – Ünlü Bilim Adamları (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 2, 2013) – Encyclopedia of Turkey’s Famous People (2013)
