HAYATI
XIX. yüzyıl şairlerinden. 1853’te Preveze’de dünyaya geldi. 1916’da İstanbul’da yaşama veda etti. Asıl adı Ahmed Edib. Şiirlerinde bazen Harabi, bazen de Edib mahlasını kullandı. Bir süre Bahriye Birlik katipliği yaptı. On yedi yaşında son devir Bektaşi ulularından olan Ahmed Hilmi Dede Baba’ya mürid oldu ise de babalık icazeti almadığı için, İstanbul Bektaşileri arasında pek sevilmez, hatta dergahlara bile kabul edilmezdi. Evinde Bektaşi ayinleri düzenlendiği söylenir. Hatta önceleri Rıza Tevfik bile ondan el alır. Onun:
“Kaf u hitabı izhar olmadan evvel”
mısrası ile başlayan nefesi bütün Bektaşiler tarafından ezbere bilinir.
Aruz ve hece vezniyle gayet rahat şiir söyleyen Edib Harabi’nin şiirleri devrinde büyük bir taktir gördü. Bektaşilik esprisiyle kaleme aldığı şiirlerinin hiciv yanı ağır basar. Edib Harabi’nin nefeslerinin bir kısmı devrin gazete ve mecmualarında da yayınlandı. Şairin altı yüz sahifeyi bulan Divan’ının kendi el yazısı ile olan nüshası Üsküdar Selim Ağa Kütüphanesi’nde bulunmaktadır.
ESERLERİ
- Divan
ESER ÖRNEKLERİ
DİVANI’NDAN
GAZELLER
I
Ya Rab beni ol dilber-i ra’nadan ayırma
Bir lahza ser-i kuy-ı dilaradan ayırma
Ben bülbül-i ateş-dem-i nalendesi oldum
Lütf u kerem et ol gül-i zibadan ayırma
Zincir-i cünun oldu bana halka-ı zülfü
Bu Kays-ı dili gayrı o Leyla’dan ayırma
II
Ya Rab senin mekanın yok
Yatağın yok yorganın yok
Hem dinin hem imanın yok
Her bir şeyden münezzehsin
Sesin çıkmaz avazın yok
Abdestin yok namazın yok
Hiçbir yere niyazın yok
“Kul hüvallahu ahad”sın
Kapın büyün açan yoktur
Seni kapıp kaçan yoktur
Anan yoktur bana yoktur
Ya Rab “Allahüssamed”sin
Elmasın yok boncuğun yok
Aban keben gocuğun yok
Karın kızın çocuğun yok
“Lem yelid ve lem yuled”sin
Her bir şeye kudretin var
Akla sığmaz hikmetin var
Yetmiş iki milletin var
Sen hallak-ı “kün fekan”sın
Sağın da var olsun solun da var
Eğri doğru yolun da var
Bir Harabi kulun da var
Sen hallak-ı “kün fekan”sın
III
Bize takdir olmuş Kalu Bela’dan
Anınçün sakin-i meyhaneyiz biz
“Sakahüm” hamrını ta ezelden
İçtik dost elinden mestaneyiz biz
Hakk-ı her bir şeye kadir biliriz
Dünya vü uhraya nazır biliriz
Her nereye baksak hazır biliriz
Sacid-i Kabe vü büthaneyiz biz
Harabi sen bizi divane sanma
Özünü fehm etmez mestane sanma
Yıkılmış çürümüş kaşane sanma
Genciler dolu viraneyiz biz
KAYNAKÇA: Ergun, Saadettin Nüzhet (1930). Bektaşi Şairleri. İstanbul: Devlet Matbaası.
