HAYATI
Tezkire yazarı ve şair. 1668’de Bursa’da dünyaya geldi. 1729’da Bursa’da hayatını kaybetti. Bursalı bir imamın oğludur. Öğrenimini Bursa’da yapan Beliğ İsmail, babası ölünce onun yerine imam oldu. Yaşamı, bir süre Tokat’ta Tokat mahkemesindeki naiplik görevi dışında Bursa’da geçti. Emir Sultan imaretinde katipliklerde bulundu. Öldüğünde Harameyn Evkafı mahkemesi katibi idi. Ölüm tarihi,
Tayr ola cennete şahin-zadem
Dizesinin karşılığı olan H. 1142’dir.
Beliğ İsmail’in divanı bulunamamıştır. Tezkirelerde ve kimi mecmualarda rastlanılan şiirlerinden, yaşadığı dönemin ikinci sınıf şairlerinden biri olduğu görülmektedir. Ama biyografi alanında vermiş olduğu yapıtları önemini arttırmaktadır.
ESERLERİ
- Divan
- Güldeste-i Riyâz-ı İrfân ve Vefeyât-ı Dânişverân-ı Nâdiredân
- Nuhbetü’l-Âsâr li-Zeyli Zübdeti’l-Eş‘âr
- Gül-i Sad-berg
- Sergüzeşt-nâme-i Fakîr be-Azîmet-i Tokat
- Şehrengîz-i Bursa (Âyîne-i Hûbân)
- Seb‘a-i Seyyâre
- Genc-i Şâygân
ESER ÖRNEKLERİ
DİVAN’DAN
GAZELLER
GAZEL I
Sabr müşkül aşıka terk-i diyar etmek de güç
Günc-i tarik-i feragat ihtiyar etmek de güç
Tarh-ı germ-i ihtilata çare yok dil-dar ile
Fikr-i vaz’-ı serd ile sine-figar etmek de güç
Yarı tenha eylemek biganeden asan degül
Aşinadan bi-sebeb ey dil firar etmek de güç
Beynimizde ruy-ı düşmenden dürug eksik değil
Rast geldikçe o şüha i’tizar etmek de güç
Ser-be-ceyb-i inziva mümkin mi uşşaka Beliğ
Kuy-ı yara bi-bahane reh-güzar etmek de güç
GAZEL II
Bigane eden yâri hicab ettiğimizdir
Ünsiyyeti vahşetle harab ettiğimizdir
Ya eylememek cevrini aya nice kabil
Defterce-i hatırda hisab ettiğimizdir
Pamali-i nevmidi bize baht-ı siyehten
Nasiyyemizi vaz-ı türab ettiğimizdir
Gamhanemizde etmediği gâhice teşrif
İbram ile ol şüha azab ettiğimizdir
Hahişger-i vasl olduğumuz bildiği yarir
Tenha taleb-i alem-i ab ettiğimizdir
Ağyare kenar eyleyen ol servi Beliga
Mabeynimizi hep şeker-ab ettiğimizdir
GAZEL III
Ol ateş-i dil-suz-ı gamım bir eserim yok
Ser ta-be-kadem ahkerim amma şererim yok
Etsem de telef nakdimi kala-yı visale
Ey hâce-i bazar-ı melahat zararım yok
Ser-sebz ise de tepleyeyim gülşen-i dehri
Alayiş-i destar edecek verd-i tarim yok
Etmiş o kadar yar ile vuslat bizi mebhut
Gavga-kede-i ruz-ı Haşr’den haberim yok
Gülzara hıram etmediğim veçhi Beliğa
Ol şuh ile gülşende ma’an cilvelerim yok
KAYNAKÇA: Akbayar, Nuri (1977). “Beliğ İsmail”. Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C.1. İstanbul: Dergâh Yay. 390.
